Każda plansza ma swój opis historyczny. Został on tak opracowany, aby pokazane na mapie treści znalazły w nim swoje wyjaśnienie. Opisy jednak w wielu przypadkach zawierają coś, czego nie znajdziesz na mapie – są one dopełnieniem treści mapy, aby lepiej zrozumieć dane zagadnienie.JAK CZYTAĆ MAPY PUBLIKACJI ATLAS. ŚWIAT PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ OPIS LEGENDY Cały Atlas znajduje się w teczce zawierającej dziewięć plansz dotykowych (w tym cztery plansze rozkładane), broszurę w brajlu ze spisem treści, objaśnieniami skrótów brajlowskich oraz książkę w powiększonym druku ze specjalnie przygotowanym komentarzem historycznym. Zanim jednak wyjmiesz interesującą Cię mapę z teczki, dokładnie zapoznaj się z jej zawartością. Pod klapą teczki umieściliśmy legendę. Legenda zawiera objaśnienia użytych znaków na poszczególnych mapach, które, jeśli dokładnie je poznasz i zapamiętasz (a nie jest ich dużo), będzie Ci łatwiej czytać. Państwa Osi i ich sojusznicy oraz terytoria okupowane i zależne oznaczone zostały gładką powierzchnią i czarnym lub ciemnoszarym kolorem. Zmiana koloru jest czytelna tylko wzrokiem i kolor szary oznacza obszar będący areną działań wojennych. Państwa alianckie i obszary przez nie kontrolowane oznaczyliśmy fakturą „piaskową” i kolorem żółtym. Państwa neutralne oznaczone zostały fakturą składającą się z regularnej sieci wypukłych punktów na zielonym tle. Granice Niemiec to gruba czarna linia na żółtej wstędze. Granice państwa to linia złożona z wypukłych punktów, czytelnych dotykiem i w kolorze białym. Granice państw na rzekach to symbol pojawiający się tylko w wersji dotykowej. Jest to wypukła linia z wypukłymi punktami umieszczonymi co około pięć milimetrów. Miasta oznaczone zostały sygnaturą w postaci czarnych wypukłych okręgów z pomarańczowym wnętrzem. Linia brzegowa – to wypukła szorstka, cienka linia w kolorze białym. Morza – to obszary w kolorze niebieskim pokryte fakturą składającą się z wypukłych poziomych linii. Wyspy pokazaliśmy jako wypukłe półokręgi z podstawą zwróconą ku dołowi, z obwódką granatową i z białym wypełnieniem. Wielkie wyspy są pokazane tak jak morza. Wypełnienie wysp się zmienia w zależności od przynależności do bloku państw Osi lub do państw alianckich. Archipelagi pokazaliśmy jako wypukłe półokręgi z podstawą zwróconą ku dołowi, z obwódką granatową i z białym wypełnieniem z wypukłą granatową kropką wewnątrz. Wielkie wyspy są obrysowane linią brzegową i oznaczone tym samym kolorem co ląd. Wypełnienie archipelagów zmienia się w zależności od przynależności do bloku państw Osi lub do państw alianckich. Postaraj się zapamiętać sygnatury i faktury. W razie potrzeby zawsze możesz ponownie skorzystać z legendy, która na stałe jest przyklejona do teczki. Na poszczególnych planszach znajdziesz dodatkowe legendy umieszczone najczęściej po lewej stronie planszy poniżej tytułu danej tyflomapy. Nie zawsze było miejsce na legendę, więc na niektórych planszach jest ona umieszczona zazwyczaj w jednym z rogów planszy. Legendy te objaśniają sygnatury dotyczące tylko danej planszy, tematu, jaki na niej jest prezentowany. Na mapach tematycznych znajdziesz faktury, które opisaliśmy, ale będą do nich czasami przypisane inne informacje. Ważne jest, aby przed czytaniem każdej mapy najpierw zapoznać się z legendą i zapamiętać objaśnienia poszczególnych znaków i zastosowanych faktur na danej mapie. Jeśli już poznałeś i rozumiesz legendę, to teraz możesz wyjąć pierwszą mapę, broszurkę z objaśnieniami skrótów brajlowskich i książkę z komentarzem historycznym. Opisy historyczne znajdziesz też na stronie Fundacji „Trakt” oraz na w Internecie. OPIS BROSZURY Z OBJAŚNIENIAMI SKRÓTÓW BRAJLOWSKICH I KSIĄŻKI Z KOMENTARZEM HISTORYCZNYM Ze względu na rozciągłość pisma brajlowskiego konieczna była zamiana pełnych nazw na skróty dwu- i trzyliterowe. Dodatkowo do niektórych skrótów brajlowskich dodano tzw. klucze, które informują, do jakiego rodzaju znaku na mapie i obiektu w rzeczywistości odnieść należy dany skrót. Mamy zatem następujące klucze: dla jezior to punkty trzeci, piąty i szósty, dla wysp to punkt piąty, dla archipelagów to punkty drugi i piąty, dla morza to litera „m”, dla obozów (łagrów) to litera „o”, dla bitew to litera „b”, dla powstań to litera „p”, dla miejsca zrzucenia bomby atomowej mamy literę „a”. Przygotowaliśmy pełny wykaz objaśnień skrótów brajlowskich, jakie znajdziesz na mapach. Warto go mieć pod ręką, wyszukując objaśnienia do napotkanych i jeszcze niezapamiętanych skrótów. Staraliśmy się, aby skróty były intuicyjne i szybko kojarzone z nazwą własną. W wielu przypadkach wystarczy raz przeczytać objaśnienie i skrót zostanie zapamiętany, zwłaszcza tam, gdzie często się powtarza, a powtarzają się skróty dla rzek i wybranych miast. Nazewnictwo jednak jest mało powszechne i prawdopodobnie będzie konieczne częste zaglądanie do objaśnień skrótów. Każda plansza ma swój opis historyczny. Został on tak opracowany, aby pokazane na mapie treści znalazły w nim swoje wyjaśnienie. Opisy jednak w wielu przypadkach zawierają coś, czego nie znajdziesz na mapie – są one dopełnieniem treści mapy, aby lepiej zrozumieć dane zagadnienie. CZYTANIE MAP ATLASU Znając już legendę, zawartość broszury z objaśnieniami skrótów brajlowskich i książkę z komentarzem historycznym, wyjmij wybraną planszę z teczki i ułóż ją tak, aby wypukły czarny trójkąt znalazł się w prawym górnym (dalszym) rogu. Zanim zaczniesz oglądać mapę, zwróć uwagę na dodatkowe informacje znajdujące się na planszy. Tytuł mapy umieszczono w lewym górnym (dalszym) rogu planszy i zajmuje on zazwyczaj dwa lub trzy wiersze. W ostatnim wierszu tytułu znajduje się skala liczbowa mapy. Mapy w atlasie zostały wykonane w czterech skalach. Zaczynamy od mapy Europy, czyli pierwszej głównej areny działań wojennych, by na dwóch kolejnych planszach pokazać dwa główne etapy sytuacji militarnej w tej części świata. Mapy te zostały wykonane w skali 1 : 12 000 000 (jeden do dwunastu milionów centymetrów). Skala mapy określa, jaki jest stosunek odległości na mapie do odległości w terenie. Skala 1 : 12 000 000 oznacza, że jeden centymetr na mapie to dwanaście milionów centymetrów w rzeczywistości, czyli, po zamianie jednostek, odpowiada stu dwudziestu kilometrom na powierzchni ziemi. Pod tytułem mapy znajdziesz podziałkę liniową, która obrazuje odległość w terenie wynoszącą pięćset kilometrów. W tej skali mamy jeszcze opracowaną planszę nr 5. Trzy mapy w naszym atlasie to przybliżenie na Europę i dla tych map przyjęliśmy skalę 1 : 9 000 000 (jeden do dziewięciu milionów centymetrów), co oznacza, że powiększyliśmy ją o jedną trzecią w stosunku do mapy Europy. Skala 1 : 9 000 000 oznacza, że jeden centymetr na mapie odpowiada dziewięciu milionom centymetrów, czyli, po zamianie jednostek, odpowiada dziewięćdziesięciu kilometrom na powierzchni ziemi. W lewym dolnym (bliższym) rogu planszy znajdziesz podziałkę liniową, która obrazuje odległość w terenie wynoszącą dwieście kilometrów. Mamy jeszcze mapę pokazującą działania wojenne na Dalekim Wschodzie. Została ona opracowana w skali 1 : 24 000 000 (jeden do dwudziestu czterech milionów centymetrów), co oznacza, że pomniejszyliśmy ją dwukrotnie w stosunku do mapy Europy. Dla działań wojennych na Atlantyku przyjęliśmy skalę 1 : 36 000 000 (jeden do trzydziestu sześciu milionów centymetrów), co oznacza, że pomniejszyliśmy ją trzykrotnie w stosunku do mapy Europy. Skala wpływa między innymi na ilość informacji, jaką można pokazać na mapie, i jest zrozumiałe, że przy różnych skalach ta szczegółowość musi być inna, musi być bardzo starannie dobrana, aby jak najlepiej opowiedzieć temat na mapie. W prawym dolnym (bliższym) rogu każdej planszy znajduje się jej numer zgodny z kolejnością chronologiczną plansz. Pamiętaj, aby mapa po obejrzeniu wróciła do teczki na swoje miejsce. Jeśli będzie porządek w teczce, to następnym razem będzie łatwiej ją znaleźć. Mapy w wydanym atlasie są jednolite graficznie, więc, znając tych kilkanaście znaków, faktur, skal, układu plansz, z łatwością poradzisz sobie z ich czytaniem. Nie będziemy opisywać, jak czytać każdą mapę, bo nie chcemy zabierać Tobie przyjemności ich odkrywania. Zwróć uwagę na znaki na mapach, ich położenie w stosunku do siebie, ale też szukaj skupisk znaków. To ważne zwłaszcza dla tematów pokazanych na planszach nr 4 i 5. Szczególnie na planszy nr 4 zauważysz pewną prawidłowość – obozy koncentracyjne są skupione w większości na obszarze Wielkich Niemiec, zaś obozy zagłady powstały już na terenach okupowanych, włączonych do Rzeszy Niemieckiej. Im bardziej na wschód przesuwał się front, tym mniej było obozów, ale zdecydowanie więcej dochodziło do masowych mordów, pacyfikacji całych miejscowości. Odczytując taką zależność, można wyciągać wnioski i szukać przyczyn. Życzymy przyjemnego oglądania map i poznawania historii świata w czasach jakże trudnych i tragicznych, w czasach II wojny światowej. Przypominamy: po zakończeniu czytania schowaj planszę do teczki, w odpowiednie miejsce według kolejności. RedakcjaMapę definiujemy jako uogólniony obraz powierzchni Ziemi (lub jej części), przedstawiony na płaszczyźnie, w określonym zmniejszeniu, z zachowaniem zasad odwzorowania kartograficznego, przy użyciu symbolicznych znaków umownych. Głównymi cechami mapy są: • wykonanie jej na płaszczyźnie; • wymierność, uzyskana za pomocą
Legenda mapy to tekst załączony do mapy znajdującej się np. w atlasie. Dzięki niej jesteśmy w stanie odczytać opis symboli, jakie znajdują się na mapie. Legendy mapy znajdziemy nie tylko we wspomnianym już atlasie, ale także na globusach, mapach historycznych czy planach miasta. Słowo legenda pochodzi z języka łacińskiego i oznacza legere, czyli czytać, legenda = to co należy przeczytać. Legenda mapy zazwyczaj zawiera takie informacje jak: - nazwisko autora lub nazwę instytucji wydającej mapę, - tytuł mapy - czyli to co przedstawia mapa, - rok wydania - czyli kiedy, w którym roku wydano mapę, - skalę mapy/podziałkę mapy - czyli stosunek wielkości liniowych modelu Ziemi do rzeczywistej wielkości tych rozmiarów; zazwyczaj w legendzie znajduje się skala liczbowa, gdyż można ją podać praktycznie do każdej mapy, - umowne znaki kartograficzne do mapy wraz z ich objaśnieniami - znaki te przedstawiają zjawiska, obiekty lub zdarzenia np. rzeka (to zazwyczaj niebieska linia), las (zielona przestrzeń lub rysunki drzew) czy hotel (litera H), - użyte skróty - czyli np. takie skróty na mapie jak: (nad poziomem morza), ul. (ulica), - orientację mapy, - skalę barw - są to kolory użyte do stworzenia mapy, kolory, które użyto na mapie i coś one oznaczają najczęściej np. tereny leśne bądź górzyste, - wiadomości o odwzorowaniu kartograficznym i źródłach, na których oparto treść mapy - jest to odwzorowanie kuli ziemskiej lub innego obiektu na płaszczyźnie w formie dwuwymiarowej, - objaśnienie znaków kartograficznych w postaci klucza znaków.
Terms in this set (10) Znak liniowy. to jeden znak ze znaków kartograficznych. tytuł mapy. to nazwa przedstawionego obszaru lub ilustrowanego zjawiska. legenda na mapie. zawiera zestawienie wszystkich znaków kartograficznych użytych na mapie oraz ich wyjaśnienie. znak powierzchniowy.
Na plan czy mapę trzeba patrzeć tak, jak patrzy się na Ziemię z samolotu. Drogi, rzeki, koleje wyglądają z góry jak linie. Lasy, pola, łąki, jeziora widzimy w postaci plam o różnych barwach. Pojedyncze drzewa i domy widoczne są jako punkty. Na mapie wszystkie przedmioty są tak rysowane, aby były podobne do ich widoku z góry. Znaki, za pomocą których przedstawia się na mapie różne przedmioty terenowe, nazywają się znakami topograficznymi. Przedmioty wyglądające z góry jak punkty, np. domy, kościoły, pojedyncze drzewa, przedstawiane są na mapie za pomocą znaków punktowych. Przedmioty, które wyglądają z góry jak linie, przedstawia się i pomocą znaków liniowych, a obiekty o znacznej powierzchni, np. lasy czy bola uprawne, przedstawia się za pomocą znaków powierzchniowych. Do każdej mapy dołączone jest objaśnienie znaków, czyli legenda. Od zapoznania się z legendą rozpoczynamy czytanie mapy. Nie uczymy się legendy na pamięć, lecz wędrujemy po mapie wzdłuż jakiejś trasy i m/poznajemy za pomocą legendy, co oznacza znak napotkany po drodze. Po takim zapoznaniu się ze znakami topograficznymi możemy udać się z mapą w teren.
Optymalizacja tytułów dla strony internetowej. Aby nasz title zadziałał jak należy, musi spełnić kilka warunków. Pełne jego wyświetlenie, tzn. wyświetlenie wszystkich znaków użytych jako title, jest warunkowane miarą wyznaczoną w pikselach. Dla miary przyjmującej znaki uznaje się, że title nie powinien być dłuższy niż 65
Odpowiedzi qwertyiop odpowiedział(a) o 18:48 legenda na mapie jak jest np. narysowane drzewko to oznacza ze tam jest las ... 0 0 Uważasz, że ktoś się myli? lub
W kartografii korzysta się z następujących źródeł: 2. Geografia fizyczna – bada i opisuje naturalne składniki systemu przyrodniczego Ziemi. Wykorzystywana jest w celach praktycznych, takich jak np. prognozowanie pogody, ochrona środowiska czy planowanie przestrzenne. · geomorfologia – nauka o rzeźbie powierzchni Ziemi.JAK CZYTAĆ MAPY PUBLIKACJI ATLAS KRESY WSCHODNIE 1. OPIS LEGENDY Cały Atlas znajduje się w teczce zawierającej dziewięć plansz dotykowych (w tym trzy plansze rozkładane), broszurę w brajlu ze spisem treści, objaśnieniami skrótów brajlowskich i indeksem nazw geograficznych oraz książkę w powiększonym druku ze specjalnie przygotowanym komentarzem historycznym. Zanim jednak wyjmiesz interesującą Cię mapę z teczki, dokładnie zapoznaj się z jej zawartością. Pod klapą teczki umieściliśmy legendę. Legenda zawiera objaśnienia użytych znaków na poszczególnych mapach, które, jeśli dokładnie poznasz i zapamiętasz (a nie jest ich dużo), będzie Ci łatwiej czytać. Ziemie polskie oznaczone zostały gładką powierzchnią i żółtym kolorem. Pozostałe ziemie oznaczyliśmy fakturą „piaskową” i kolorem czarnym. Tak właśnie zostały pokazane obszary poza granicami ziem polskich, aby wydobyć z mapy to, co najważniejsze. Granice państw – to linia złożona z wypukłych punktów, czytelnych dotykiem i w kolorze żółtym. Granica w wersji kolorowej jest dodatkowo odcięta cienką czarną linią. Na kilku mapach znajdują się granice województw, zaś na jednej planszy – granice republik radzieckich, i dla tych elementów mamy jeden wspólny znak. Jest to linia złożona z małych wypukłych punktów, czytelnych dotykiem, a w kolorze – to czarna linia przerywana na żółtej grubszej wstędze. Granice państw na rzekach to symbol pojawiający się tylko w wersji dotykowej. Jest to wypukła linia z wypukłymi punktami umieszczonymi co około pięć milimetrów. Stolice pokazane zostały w postaci wypukłych okręgów z wypukłą kropką w środku. W druku barwnym są to pomarańczowe koła z czarnym obrysem i również z czarną kropką w środku. Na planszach przybliżających obszar Kresów Wschodnich pojawia się podobny znak opisujący stolice województw. Są to, podobnie jak dla stolic: wypukłe, szorstkie okręgi z wypukłą kropką w środku. W druku barwnym są to białe koła z czarnym obrysem i również z czarną kropką w środku. Miasta oznaczone zostały sygnaturą w postaci czarnych wypukłych okręgów z białym wnętrzem. Rzeki pokazaliśmy jako ciągłą wypukłą granatową linię. Zwróć uwagę na ujścia dopływów do rzek głównych, które w wersji dotykowej są odcięte od siebie. Dzięki temu możesz łatwo zorientować się, która rzeka jest ważniejsza. Aby ułatwić rozpoznanie kierunku, w którym płynie wybrana rzeka, zastosowaliśmy dwa rozwiązania dotykowe. Po pierwsze źródło rzeki oznaczyliśmy wypukłą kropką, a po drugie rozcięliśmy ramkę w miejscu, gdzie rzeka „wypływa” z mapy, informując tym samym, dokąd ona zmierza, że nie kończy się na ramce. Kanały oznaczane są jako ciągła wypukła granatowa linia, poprzecinana krótkimi, wypukłymi granatowymi kreseczkami. Jeziora pokazaliśmy jako wypukłe półokręgi z podstawą zwróconą ku górze, z obwódką białą i z niebieskim wypełnieniem. Obszary bagienne – to faktura składająca się z wypukłych poziomych krótkich kresek nierównomiernie rozłożonych na pewnym obszarze w kolorze granatowym. Linia brzegowa – to wypukła szorstka, cienka linia w kolorze białym. Morza – to obszary w kolorze niebieskim pokryte fakturą składającą się z wypukłych poziomych linii. Wzniesienia, tereny pagórkowate – to wypukłe gładkie linie w kształcie łuku lekko wygiętego ku górze w kolorze brązowym. Obszary górskie – to wypukłe gładkie linie w kształcie łuku mocno wygiętego ku górze w kolorze brązowym. Postaraj się zapamiętać sygnatury i faktury. W razie potrzeby zawsze możesz ponownie skorzystać z legendy, która na stałe jest przyklejona do teczki. Na poszczególnych planszach znajdziesz dodatkowe legendy, umieszczone najczęściej po lewej stronie planszy poniżej tytułu danej tyflomapy lub z prawej strony, gdzie objaśnione są sygnatury dotyczące tylko danej planszy. Zwróć szczególną uwagę na jeszcze trzy faktury. Pierwsza z nich to ukośne, szorstkie czarne linie na beżowo-różowym kolorze, która na mapach numer 1 i 4 opisuje obszary tak zwanych Kresów Zewnętrznych. Druga faktura składa się z gęstej, regularnej sieci wypukłych punktów na zielonym tle, i na mapach numer 2 i 4 opisuje obszary tak zwanych Kresów Utraconych. Trzecia faktura, która na mapach numer 3 i 4 opisuje obszary tak zwanych Kresów Wschodnich, to ponownie ukośne – ale ciągłe – czarne pasy na pomarańczowym kolorze. Na mapach tematycznych znajdziesz faktury, które powyżej opisaliśmy, ale będą do nich czasami przypisane inne informacje. Dlatego najlepiej przed czytaniem każdej mapy, najpierw zapoznać się z legendą i zapamiętać objaśnienia poszczególnych znaków i faktur zastosowanych na danej mapie. Jeśli już poznałeś i rozumiesz legendę, to teraz możesz wyjąć pierwszą mapę, broszurkę z objaśnieniami skrótów brajlowskich i książkę z komentarzem historycznym. Opisy historyczne znajdziesz też w internecie na stronie Fundacji „Trakt” oraz na 2. OPIS BROSZURY Z OBJAŚNIENIAMI SKRÓTÓW BRAJLOWSKICH, INDEKSEM NAZW GEOGRAFICZNYCH I NINIEJSZEJ KSIĄŻKI Z KOMENTARZEM HISTORYCZNYM Ze względu na rozciągłość pisma brajlowskiego konieczna była zamiana pełnych nazw na skróty dwu- i trzyliterowe. Dodatkowo do niektórych skrótów brajlowskich dodano tak zwane klucze, które informują, do jakiego rodzaju znaku na mapie i obiektu w rzeczywistości odnieść należy dany skrót. Prościej mówiąc, skrót dla nazwy rzeki to punkty: trzeci i szósty. Gdy znajdziesz taki skrót zaczynający się od właśnie takiego klucza, to wiesz, że jest to rzeka. Natomiast dla „morza” mamy klucz będący literą „m” po którym następuje skrót nazwy własnej. Dla województw przypisaliśmy klucz będący literą „w”, po którym następuje skrót nazwy własnej – najczęściej jest to nazwa stolicy danego ówczesnego województwa. Dla jezior skrót to punkty: trzeci, piąty i szósty, a dla regionów (krain) to punkty: pierwszy, drugi, piąty i szósty. Przygotowaliśmy pełny wykaz objaśnień skrótów brajlowskich, jakie znajdziesz na mapach. Warto go mieć pod ręką, wyszukując objaśnień do napotkanych i jeszcze niezapamiętanych skrótów. Staraliśmy się, aby skróty były intuicyjne i szybko kojarzone z nazwą własną. W wielu przypadkach wystarczy raz przeczytać objaśnienie i skrót zostanie zapamiętany, zwłaszcza tam, gdzie często się powtarza, a powtarzają się skróty dla rzek i wybranych miast. W książce tej znajdziesz również indeks nazw geograficznych dla szczegółowych tyflomap Kresów Wschodnich – to nasze plansze o numerach: K1, K2 i K3. Nazwy w indeksie zostały uporządkowane według liter alfabetu. Dzięki temu możemy szybko znaleźć nazwę interesującego nas obiektu, nie znając planszy, na której może być on umieszczony. Konstrukcja indeksu nazw geograficznych przedstawia się następująco: Wszystkie nazwy zostały uporządkowane alfabetycznie. Nazwy – w których skład wchodzi termin rodzajowy umieszczony na ich początku – zostały podane w szyku przestawnym, tak że na pierwszym miejscu znalazła się nazwa własna, na przykład: Bałtyckie, Morze; Świteź, jezioro. Po nazwach niektórych obiektów umieszczono dodatkowe informacje, i tak przy nazwach rzek dodatkowo pojawia się opis, na przykład: Niemen; rzeka. Przy niektórych nazwach podany jest ich skrót. Skróty poprzedzone są kluczami określającymi charakter danego obiektu na mapie. Jeśli obiekt nie ma skrótu w indeksie, to oznacza, że na tyflomapie jest jego pełna nazwa. Przy każdej nazwie podano informację, umożliwiającą odszukanie jej na planszy. Mamy zatem: nazwę, skrót (jeśli taki jest na mapie), numer planszy i literę będącą określeniem jednej z czterech ćwiartek danej mapy. K1-a oznacza obiekt na mapie nr K1 i w ćwiartce lewej górnej; K1-b oznacza obiekt na mapie nr K1 i w ćwiartce prawej górnej; K1-c oznacza obiekt na mapie nr K1 i w ćwiartce lewej dolnej; K1-d oznacza obiekt na mapie nr K1 i w ćwiartce prawej dolnej. Każda plansza ma swój opis historyczny. Został on tak opracowany, aby pokazane na mapie treści znalazły w nim swoje wyjaśnienie. Opisy jednak w wielu przypadkach zawierają coś, czego nie znajdziesz na mapie – są one dopełnieniem treści mapy, aby lepiej zrozumieć dane zagadnienie 3. CZYTANIE MAP PUBLIKACJI ATLAS KRESY WSCHODNIE Znając już legendę, zawartość broszury z objaśnieniami skrótów brajlowskich i indeksem nazw geograficznych oraz książkę z komentarzem historycznym, wyjmij wybraną planszę z teczki i ułóż ją tak, aby wypukły czarny trójkąt znalazł się w prawym górnym (dalszym) rogu. Zanim zaczniesz oglądać mapę, zwróć uwagę na dodatkowe informacje znajdujące się na planszy. Tytuł mapy umieszczono w lewym górnym (dalszym) rogu planszy i zajmuje on zazwyczaj dwa lub trzy wiersze. W ostatnim wierszu tytułu znajduje się skala liczbowa mapy. Mapy w atlasie zostały wykonane w trzech skalach. Zaczynamy od ogólnego spojrzenia na Polskę i ziemie kresowe na pierwszych czterech planszach. Mapy te zostały wykonane w skali 1 : 4 500 000 (jeden do czterech i pół miliona). Skala mapy określa, jaki jest stosunek odległości na mapie do odległości w terenie. Skala 1 : 4 500 000 oznacza, że jeden centymetr na mapie to cztery i pół miliona centymetrów w rzeczywistości, czyli po zamianie jednostek odpowiada czterdziestu pięciu kilometrom na powierzchni ziemi. W lewym dolnym (bliższym) rogu planszy znajdziesz podziałkę liniową, która obrazuje odległość w terenie wynoszącą sto kilometrów. Kolejne dwie mapy to przybliżenie Polski z okresu międzywojennego i powojennego. Dla tych map przyjęliśmy skalę 1 : 3 000 000 (jeden do trzech milionów), co oznacza, że powiększyliśmy ją o jedną trzecią w stosunku do poprzednich map. Skala 1 : 3 000 000 oznacza, że jeden centymetr na mapie odpowiada trzem milionom centymetrów, czyli po zamianie jednostek odpowiada trzydziestu kilometrom na powierzchni ziemi. W lewym dolnym (bliższym) rogu planszy znajdziesz podziałkę liniową, która obrazuje odległość w terenie wynoszącą sto kilometrów. Trzy największe tyflomapy to przybliżenie dla Kresów Wschodnich. Mapy te zostały opracowane w skali 1 : 750 000 (jeden do siedmiuset pięćdziesięciu), co oznacza, że powiększyliśmy ją czterokrotnie w stosunku do mapy II Rzeczypospolitej i sześciokrotnie w stosunku do map Polski z ziemiami kresowymi. Skala 1 : 750 000 oznacza, że jeden centymetr na mapie to siedemset pięćdziesiąt centymetrów w terenie, czyli po zamianie jednostek odpowiada siedmiu i pół kilometrom na powierzchni ziemi. W lewym dolnym (bliższym) rogu planszy znajdziesz podziałkę liniową, która obrazuje odległość w terenie wynoszącą dwadzieścia pięć kilometrów. Na planszy K1 w lewym górnym (dalszym) rogu znajdziesz skorowidz dla trzech dużych plansz. Na małej mapie Polski zaznaczyliśmy trzy prostokąty, które odpowiadają obszarom Kresów Wschodnich, jakie możemy obejrzeć na trzech kolejnych dużych, rozkładanych planszach. Plansza K1 obejmuje północną część Kresów. Na górze planszy, na północnym-wschodzie, znajdziesz graniczną rzekę Dźwinę, zaś po prawej stronie planszy, czyli na wschodzie, odszukać możemy źródła dwóch rzek: Wilii i Niemna. Przesuwając się w dół planszy, czyli na południe, znajdziemy jezioro Świteź w okolicach Nowogródka. Po lewej zaś stronie planszy, czyli na zachodzie, na obszarze Kresów zaznaczone są miasta: Grodno i Druskienniki. Tutaj też wyczujesz regularną fakturę wypukłych punktów i są to tereny współczesnej Polski. Na planszy K1 mamy w całości województwo wileńskie ze stolicą w Wilnie, którą znajdziesz w środkowej części planszy. Możesz lepiej poznać to piękne miasto, bowiem opracowany został Wilno. Plan Starego Miasta z opisem jego historii i propozycją zabytkowych miejsc, jakie warto zwiedzić. Więcej szczegółów znajdziesz na stronie Fundacji „Trakt” lub na stronie Plansza K2 obejmuje środkową część Kresów. Teren, jaki możemy tutaj obejrzeć, w centralnej części planszy, jest bardzo charakterystyczny krajobrazowo i jednoznacznie kojarzy się z Kresami. Wyczujesz zatem fakturę składającą się z wypukłych poziomych krótkich kresek nierównomiernie rozłożonych na pewnym obszarze w kolorze granatowym, i są to tereny bagienne Polesia, przez które płynie rzeka Prypeć ze swoimi licznymi dopływami. Na południe od Prypeci znajdziesz znaczną część województwa wołyńskiego ze stolicą w Łucku. Plansza K3 obejmuje południową część Kresów. Proponujemy zacząć oglądać tę planszę od dolnej części, przesuwając dłoń od lewej strony, bo tam znajdziesz obszary górskie, czyli wypukłe gładkie linie, w brązowym kolorze, w kształcie łuku mocno wygiętego ku górze. To Karpaty Wschodnie, których częścią są też nasze Bieszczady. Na planszy K3 możesz w jej północno-zachodniej części poszukać Lwowa. Możesz lepiej poznać to piękne miasto, bowiem opracowany został Atlas Lwowa z opisem jego historii i propozycją miejsc, jakie warto zwiedzić. Więcej szczegółów znajdziesz na stronie Fundacji „Trakt” lub na stronie W prawym dolnym (bliższym) rogu, każdej planszy, znajduje się jej numer zgodny z kolejnością chronologiczną plansz. Pamiętaj, aby mapa po obejrzeniu wróciła na swoje miejsce w teczce. Zachowanie porządku i kolejności map, na pewno ułatwi korzystanie z tego wydawnictwa. Mapy w wydanym atlasie są jednolite graficznie, więc znając tych kilkanaście znaków i faktur, z łatwością poradzisz sobie z ich czytaniem. Życzymy przyjemnego odkrywania Kresów. Przypominamy: po zakończeniu czytania schowaj planszę do teczki, w odpowiednie miejsce według kolejności. RedakcjaB4Rd.
